به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ دهه فجر انقلاب اسلامی، گرامیداشت روز‌های سرنوشت‌ساز ملت ایران، از تاریخ ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ است. این ایام پاسداشت وقایعی همچون بازگشت امام خمینی (ره) به ایران اسلامی پس از ۱۵ سال تبعید و اعلام تشکیل دولت موقت، پیوستن بسیاری از ارتشیان به انقلاب و بیعت نیروی هوایی با امام بزرگوار، شکست حکومت نظامی با حضور شکوهمند مردم در صحنه به فرمان امام خمینی (ره)، فتح مراکز مهمی همچون صدا و سیما و پادگان‌های نظامی است، که سرانجام پیروزی انقلاب اسلامی را در پی داشت.
اصطلاح دهه فجر
اصطلاح دهه فجر، با الهام از آیات نخستین سوره مبارکه فجر برای اشاره به روز‌های ۱۲ تا سپیده دم ۲۲ بهمن به کار می‌رود. «فَجْر»، در اصل به معنی شکافتن وسیع است، و از آنجا که نور صبح تاریکی شب را می‌شکافد، از آن تعبیر به «فجر» شده است.
بعضی «فجر» را در این آیه، به معنی مطلق آن یعنی «سپیده صبح» تفسیر کرده‌اند، که مسلماً یکی از نشانه‌های عظمت خداوند است، نقطه عطفی است در زندگی انسان‌ها و تمام موجودات زمینی، و آغاز حاکمیت نور و پایان گرفتن ظلمت است، آغاز جنبش و حرکت موجودات زنده، و پایان یافتن خواب و سکوت است، و به خاطر این حیات، خداوند به آن سوگند یاد کرده.
بنابراین، درخشیدن اسلام و نور پاک محمّدی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در تاریکی عصر جاهلیت یکی از مصادیق فجر است، و همچنین درخشیدن سپیده صبح قیام مهدی (علیه‌السلام) به هنگام فرو رفتن جهان در تاریکی و ظلمت ظلم و ستم، مصداق دیگری از آن محسوب می‌شود. قیام عاشورای حسینی در آن دشت خونین «کربلا»، شکافتن پرده‌های تاریک ظلم «بنی‌امیه»، و نشان دادن چهره واقعی آن دیوصفتان مصداق دیگر فجر بود.
همچنین، تمام انقلاب‌های راستینی که بر ضد کفر، جهل، ظلم و ستم در تاریخ گذشته و امروز انجام می‌گیرد و حتی نخستین جرقه‌های بیداری که در دل‌های تاریک گنهکاران ظاهر می‌شود، و آن‌ها را به توبه دعوت می‌کند، «فجر» است. براین اساس می‌توان گفت که یکی از بارزترین مصادیق فجر در عصر حاضر، انقلاب اسلامی ایران است.
اصطلاح دهه فجر با الهام از آیات نورانی قرآن، در سال ۱۳۶۰ به پیشنهاد و ابتکار حجت‌الاسلام عبدالمجید معادی‌خواه وزیر وقت ارشاد اسلامی برای جشن‌های انقلاب از روز ۱۲ بهمن، سالگرد بازگشت امام خمینی تا روز ۲۲ بهمن قرار داده شد.
شعار «صدور انقلاب» چه بود و با ما و جهان چه کرد؟!
غلامرضا صادقیان طی یادداشتی در روزنامه جوان با این عنوان نوشت: «صدور انقلاب» از چالش‌برانگیزترین مسائل دهه‌های گذشته در کشور بود. برخی از همان اوایل انقلاب علت دشمنی همسایگان عرب را همین نگرانی آن‌ها از صدور انقلاب می‌دانستند و ترساننده - و برخی شاید دلسوزانه- می‌گفتند حتی اگر اندیشه صدور انقلاب در سر داریم، باید آن را مخفی کنیم، چون گفتن آن با صدای بلند، جبهه‌ای از دشمنان منطقه‌ای را مقابل ما ایجاد می‌کند. حتی می‌گفتند اروپا و امریکا نیز با آنکه مستقیماً نگران صدور انقلاب ما نیستند، اما به‌خاطر منافعی که در همسایگان ما و در تمامی منطقه غرب آسیا دارند، همین شعار صدور انقلاب را فرض برای خصومت و تحریم ایران گرفته‌اند.
به‌طور خلاصه می‌خواهم نشان دهم چرا اصل آن نقدی که به «شعار صدور انقلاب» می‌شد، از ابتدا غلط بود و بیشتر محصول اذهان نگران و ترسنده از هیمنه ابرقدرت‌ها بود تا یک فهم درست از موضوعات بین‌الملل و مسائل جاری حوزه‌های معرفتی میان انسان‌ها و ملت‌ها. این تحلیل به‌ویژه اکنون که رهبری معظم در سخنانی اشاره کردند «نظام اسلامی هیچ دستورالعملی برای صدور انقلاب ندارد، انقلاب همچون هوای خوش بهاری به صورت طبیعی منتشر می‌شود»، ضروری‌تر است زیرا همین سخن را ممکن است همان منتقدان، مصادره به مطلوب کنند.
انقلاب اسلامی ایران در اصل خودش یک انفجار بود. اگر ما نیز ساکت می‌ماندیم و حرفی از صدور نمی‌زدیم، تفاوتی نمی‌کرد زیرا تمامی دنیا در زمان وقوع، مشغول صحبت درباره آن بودند. این خاصیت هر «تغییر بزرگ» در تاریخ است. هر تغییری چه در حوزه علم، چه در حوزه‌های معرفتی و چه سیاسی و اجتماعی، همین خاصیت را دارد. خودش و با اتکا به ماهیت و ظرفیت خودش شایع می‌شود. رازی نیست که بین دو نفر بماند. همچنان که ما نیز متأثر از تغییرات فرهنگی و علمی جهان هستیم.
نمونه‌های تغییرات بسیار کوچک‌تر از انقلاب ما وجود دارد که جهان‌گیر شد. در حوزه معرفتی، مارتین لوتر پنج قرن پیش در عصر اسب و گاری و زندگی روستایی، فقط یک اعلامیه به پشت در کلیسای خود آویخت، ولی ماهیت و ظرفیت آن را داشت که فراگیر شود و او را با پروتستانتیسم به یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ مسیحیت که منشأ تحول و تغییر بزرگی در جهان شد، تبدیل کند که حتی «روح کاپیتالیسم» را زنده کند.
در حوزه علم و فناوری، یک اختراع ساده، زمینه انقلاب بزرگ صنعتی شد. شاید انگلستان نمی‌خواست این اختراع را آسان شایع کند و به دست دیگران برساند، اما آن اختراع خودش را بر جهان تحمیل کرد. خارج‌کردن آب از معادن ذغال‌سنگ انگلیس که به علت جزیره‌ای بودن آن، با عمق کم معادن هم پر از آب می‌شد، کاری طاقت‌فرسا برای معدنچی‌ها بود. اختراع موتور بخار برای خارج‌کردن آب از معادن، این فکر را در سر بشر انداخت که چرا از نیروی بخار برای حرکت چرخ استفاده نکند و این‌گونه یک اختراع که در ظاهر کوچک بود، اما ماهیتی بسیار بزرگ داشت، انقلابی در جهان برپا کرد که صورت جهان را تغییر داد.
در حوزه سیاسی ترجیح می‌دهم از رزا پارکس یاد کنم، بانوی سیاهپوستی که ۶۹ سال پیش یعنی فقط ۲۴ سال قبل از انقلاب اسلامی ما یک انقلاب بسیار کوچک کرد. او برخلاف مقررات نژادپرستانه امریکا که مطابق آن اگر فرد سفیدپوستی به اتوبوس وارد می‌شد، سیاهپوستان باید جای خود را به او می‌دادند، حاضر نشد صندلی خود را به مرد سفیدپوستی که به اتوبوس وارد شد، بدهد. رزا بازداشت و جریمه شد. اما او انقلاب کرده بود و این انقلاب در ماهیت خود،
بزرگ بود، پس رزا تبدیل شد به «مادر جنبش آزادی» و «بانوی اول جنبش حقوق مدنی» امریکا. این‌بار نیز یک مارتین لوتر دیگر، رهبری جنبش سیاهان امریکا را که بعد از انقلاب کوچک رزا برپا شد، برعهده گرفت و شد آنچه که شد و امریکا و جهانی را تغییر داد.
این نمونه‌ها فهرستی طولانی دارد. انقلاب ما نیز در ماهیت و ظرفیت، تغییر بزرگی در جهان ایجاد کرد. همین دیروز رئیس سازمان سیا در یادداشتی نوشت «امریکا دیگر در رقابت‌های راهبردی دنیا برتری بلامنازع ندارد» که قطعاً و حتماً این اعتراف، ناظر بر قدرت مقاومت در غرب آسیا در چالش‌های پس از هفتم اکتبر است.
اگر امام روزی از صدور انقلاب گفت بر همین قاعده «هوای خوش بهاری» و «ندای درون انسانی» بود. بر همین قاعده‌ای که صدای لوترها و انقلاب‌های علمی و فرهنگی در جهان می‌پیچد. امروز دیگر آن مقصود امام از صدور انقلاب یک «مقصود جهانی» و یک «درد مشترک انسانی» است. چه کسی باید اکنون نگران صدور انقلابی باشد که مقصود از آن صدور، اکنون مقصود مردم عالم شده است؟!
امام گفت: «ما انقلاب‌مان را به تمام جهان صادر می‌کنیم، چرا که انقلاب ما اسلامی است؛ و تا بانگ لااله‌الاالله و محمد رسول‌الله بر تمام جهان طنین نیفکند مبارزه هست؛ و تا مبارزه در هر جای جهان علیه مستکبرین هست ما هستیم. ما از مردم بی‌پناه لبنان و فلسطین در مقابل اسرائیل دفاع می‌کنیم؛ و اسرائیل این جرثومه فساد همیشه پایگاه امریکا بوده است. من در طول نزدیک به ۲۰ سال خطر اسرائیل را گوشزد نموده‌ام.
باید همه به‌پاخیزیم و اسرائیل را نابود کنیم، و ملت قهرمان فلسطین را جایگزین آن گردانیم.» این هوای خوش بهاری است که از نفس قدسی امام برآمد و جهان‌گیر شد و انقلاب بدون هیچ دستورالعملی، صادر شد.
اهمیت و کارکرد‌ها
اهمیت دادن و گرامیداشت دهه فجر؛ خصوصا راهپیمایی روز ۲۲ بهمن، در حقیقت تبلور تجدید بیعت با آرمان‌های امام و انقلاب و عاملی برای عقب راندن دشمن، زنده نگه داشتن سنن الهی است. توجه به دهه فجر نوعی تجدید قوا برای نیرو‌های اصیل انقلاب بوده و پاسداشت این دهه مبارک، در واقع شکرِ نعمتِ بزرگترین معجزه الهی است.
حفظ و ارتقای امنیت عمومی حاکم بر کشور و بیان دستاورد‌ها و خدمات نظام اسلامی در میان اقشار مختلف مردم از دیگر اهداف برنامه‌های ایام دهه فجر و سالگرد شکوهمند پیروزی انقلاب اسلامی است.
شرکت در مراسم راهپیمایی ۲۲ بهمن، تنها یک حضور نمادین در جشن گرامیداشت پیروزی انقلاب نیست، بلکه حضوری است که نمایانگر تاکید بر اصول و آرمان‌های انقلاب و نماد فهم و بصیرت ملی و نماد صلابت و اقتدار ملی و آمادگی در مسئولیت‌پذیری در دفاع از انقلاب است و به‌همین دلیل است که میزان این حضور، بیش از دیگر عرصه‌ها مورد توجه سردمدان نظام سلطه است.
پس از چهار دهه مقاومت و ایستادگی مردم ایران در برابر توطئه‌ها و دشمنی‌های نظام سلطه، به‌موازات پیشرفت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران و توسعه اهداف و منافع انقلاب اسلامی و گسترش گفتمان مقاومت در میان مسلمانان و مستضعفین جهان، شگرد‌های دشمنان در مقابله با نظام اسلامی نیز گسترده‌تر و پیچیده‌تر شده و تلاش دارند روش‌های جدی‌تر و کارآمدتری را علیه ایران بکار گرفته تا به‌زعم خود نظام جمهوری اسلامی ایران را وادار به عقب‌نشینی از اصول و آرمان‌های انقلاب نموده و رفتار آن را متناسب با خواست سردمداران نظام سلطه تغییر دهند.
دهه فجر در کلام امام راحل
اکنون که کشور ما دهه فجر و سالروز استقلال و آزادی خود را از چنگال ابَرجنایتکاران جشن می‌گیرد و امید است به همین زودی جشن سقوط حکومت بعثی عراق را بگیریم، این جانب سالروز پیروزی اسلام و کشور و دهه مبارک فجر را به ملت محترم و خصوص شهدا و مجروحین و معلولین و بازماندگان و متعلقان آنان تبریک عرض می‌کنم. پیروزی‌ها و سرافرازی‌ها و افتخارات ملت، مرهون فداکاری این عزیزان و همرزمان آنان است. این فداکاران نشان‌های افتخار بر بازوی ملت و جبین امت‌اند. تاریخ مجاهدات آنان را ضبط و ملائکةاللَّه در دفاتر ملکوتی ثبت می‌نمایند. خداوند تبارک و تعالی از رحمت سرشار خود، شهیدان را برخوردار و آسیب دیدگان و بازماندگان شهدا و خاندان این عزیزان را سلامت و سعادت ابدی عنایت فرماید.
سلام بر ملت مبارز و درود بر شهیدان و رزمندگان آسیب دیده و افتخار و سعادت و پیروزی برای مجاهدین اسلام در جبهه‌های دفاع از حق.
دهه فجر از نگاه مقام معظم رهبری
دهه فجر، سرآغاز طلوع اسلام، خاستگاه ارزش‌های اسلامی، مقطع رهایی ملت ایران و بخشی از تاریخ ماست که گذشته را از آینده جدا ساخته است. در دهه فجر اسلام تولدی دوباره یافت و این دهه در تاریخ ایران نقطه‌ای تعیین کننده و بی‌مانند به شمارمی‌رود. تا قبل از انقلاب اسلامی، در ایران نظام اسلامی وجود نداشت و رابطه پادشاهان با مردم رابطه «غالب و مغلوب» و «سلطان و رعیت» بود و پادشاهان احساس می‌کردند که فاتحینی هستند که بر مردم غلبه یافته‌اند و حضرت امام (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) این سلسله معیوب را قطع کردند و نقطه‌ی عطفی در تاریخ ایران بوجود آوردند و شمشیر اسلام مردم را علیه دشمنان اسلام، مردم و استعمارگران به کار گرفتند.
دهه انقلاب از ترشحات اسلام است و آئینه‌ای است که خورشید اسلام در او درخشید و این دهه باید با عظمت هرچه تمامتر برگزارشود. این مراسم را با هیجان‌های عاطفی صحیح باید با طراوت و تازه کرد. در مذهب ما، احساسات، گریه و شادی، حب و بغض و عشق و نفرت جایگاه والایی دارد. از این رو جشن‌های دهه فجر می‌بایستی همچون مراسم و اعیاد مذهبی گرامی داشته شود و مردمی باشد.
آنچه که برای ما لازم است، این است که آحاد مردم، مسئولین، غیر مسئولین، بخصوص جوان‌ها، بخصوص کسانی که سخن و حرفشان تاثیر دارد، احساس مسئولیت حضور در صحنه را از دست ندهند. هیچ کس نگوید من تکلیفی ندارم، من مسئولیتی ندارم؛ همه مسئولند.
